In Zalige Zondagen ontdekken we een West-Vlaams gebied. Onze volgende halte: Houthulst! Samen met Katia en Anne gaan we op stap in de streek. Meer info over de activiteiten lees je hieronder.
Houthulst… Heerlijk genieten.
Dit groene hart in het midden van West-Vlaanderen biedt talloze mooie natuurplekken met moeren, bossen, een heuvelkam en prachtige vergezichten. Deze gemeente maakt de link tussen de polders en de heuvels van de Westhoek. Maar Houthulst staat ook voor historische verhalen.
De naam van de gemeente is al in 1096 als ‘Out-Hulst’ terug te vinden. Deze naam verwijst naar het bos van Houthulst dat aan de graven van Vlaanderen behoorde. Het Vrijbos maakte Houthulst berucht door de bende van Bakelandt, verhalen van rovers en ridders, maar ook door twee wereldbranden: de slag bij de Kippe (Merkem) en de slag van Houthulst in de Eerste Wereldoorlog en de V1-sites en gesneuvelde partizanen in de Tweede Wereldoorlog.
Onze gemeente is ook uniek met de oudste Lourdesgrot van België. De moeite om te zien.
Houthulst is ook hartelijk en heerlijk genieten van de rust en het groen. Zijn prachtige vrijetijdscampus die tal van mogelijkheden biedt om te genieten op een sportieve manier. Van recreatief wandelen en fietsen tot mountainbiken en lopen op semiprofessioneel niveau.
De Vredesmolen
Deze stenen windmolen uit 1879 is een stille getuige van de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek. De molen overleeft de doortocht van en de ontruiming door de Duitsers in 1914. De molen staat op een hoogte van 43 meter met een strategisch uitzicht tot aan de kust en voorbij Ieper. In 1917 brandt de molen per ongeluk uit. Op 28 september 1918, tijdens het eindoffensief door het Belgisch leger, vindt de finale aanval op Klerken en de molen plaats. De Duitsers houden stand in de molen. De volgende ochtend zijn ze allemaal verdwenen. Het verhaal gaat dat ze gebruik maken van een ondergrondse gang om te ontsnappen. De molen wordt op 29 september 1918 veroverd op de Duitsers. De schade aan de stenen toren van de molen is beperkt. De aanval bij Klerken heeft honderden Belgische soldaten het leven gekost.
Op een bronzen gedenkplaat op de molen staat: "DEZE HOOGTE WERD OP 29 SEPT. 1918 HEROVERD DOOR DE 2-22 EN 3 LINIEREG(IMEN)TEN GESTEUND DOOR DE 1 EN 13 ART(ILLER)IE" (zelfde tekst in het Frans).
De hoevegebouwen worden door de beschietingen vernield. De molenromp blijft na de oorlog particulier bezit en wordt nooit hersteld. De molen is een van de laatste getuigen van de strategische rol die deze en andere windmolens van de frontstreek in de Eerste Wereldoorlog opgedrongen kregen. In 1983 stort een deel van de molenromp in. In 1997 onderneemt de dorpsraad actie om de molen te redden. In 1999 wordt de molen beschermd als monument. Na een grondige restauratie is de Vredesmolen nu omgevormd tot een uitkijkpost met een uniek panorama over de historische slagvelden en het heuvellandschap.
De Belgische Militaire Begraafplaats
De Belgische Militaire Begraafplaats in Houthulst is de laatste rustplek voor 1804 militairen, namelijk 1723 Belgen en 81 Italianen. De meeste soldaten sneuvelen tijdens het Eindoffensief in 1918 op 28 of 29 september. Deze strijd vindt vooral plaats in en rond het bos van Houthulst. In 1923 begint de aanleg van de militaire begraafplaats op het oorspronkelijke slagveld. De ligging aan de rand van het Vrijbos en de opvallende stervorm geven deze plaats een sereen en waardig karakter. Sinds 2015 herbergt een crypte de restanten van niet-geïdentificeerde oorlogsslachtoffers die nog steeds op de oude slagvelden gevonden worden. De Italiaanse graven zijn van krijgsgevangenen die onder andere als arbeiders ingezet werden in de havens van Roeselare en Izegem. Zij zijn gestorven door de Spaanse griep of door geallieerde bombardementen. Oorspronkelijk lagen ze begraven op Duitse begraafplaatsen, maar na de oorlog werden ze overgeplaatst naar Houthulst. Naast de begraafplaats ligt de militaire basis van DOVO, de ontmijningsdienst van het leger.
Klein Engeland
The secret war museum, het museum ‘Klein Engeland’ dompelt je onder in het dagelijkse leven tijdens de inval, de bezetting en de bevrijding van België. Uniek is dat het museum is opgebouwd als een huis in de jaren ‘40 en gebaseerd is op persoonlijke belevenissen. Het museum heeft aandacht voor het dagelijkse leven, de collaboratie en in het bijzonder voor de geheime oorlog van het verzet in België. De gemeente Houthulst kreeg niet voor niets de bijnaam ‘Klein Engeland’. De familie van burgemeester de Grote speelde hierbij zelf een erg belangrijke rol.
Meer info: www.kleinengeland.be
De Drie Grachten
De Drie Grachten dankt zijn naam aan de samenvloeiing van drie waterlopen: de Martjevaart, de Ieperlee en het kanaal Ieper-IJzer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is het een belangrijke militaire voorpost. In de nacht van 9 op 10 november 1914 voeren de Fransen, waaronder vele Zouaven (Noord-Afrikaanse koloniale troepen) een mislukte aanval uit op deze stelling. Het verhaal gaat dat twee dagen later de Fransen vanuit hun stelling een groepje Zouaven zien terugkeren. De in niemandsland achtergebleven soldaten worden opgejaagd door een Duitse tegenaanval. De Fransen durven niet te schieten, maar de Duitsers komen erg dicht. Plots roept één van de vluchtende Zouaven: “Schiet dan toch!” Samen met zijn vijanden wordt de Zouaaf neergemaaid door de Franse machinegeweren en blijft hij achter in niemandsland. Hoewel deze heldhaftige Zouaaf nooit geïdentificeerd wordt, groeit hij uit tot een symbool van kameraadschap en opoffering in het Franse leger. Eind 1915 veroveren de Duitsers toch nog de stelling en de brug. Deze positie moeten ze echter eind 1917 afgeven aan de Fransen bij de herovering van Merkem. De Driegrachtenbrug in zijn huidige vorm dateert van de jaren ’50 van de 20ste eeuw. Naast de brug ligt een kaai met een weegbrug. Deze diende om onder andere (suiker)bieten te verschepen.
Vandaag ligt hier vzw De Boot aangemeerd.
